Mục lục bài viết
Như thế nào gọi là hiếm muộn, vô sinh
Theo định nghĩa của tổ chức y tế đưa ra, một cặp vợ chồng có quan hệ đều đặn và không dùng các biện pháp bảo vệ trên 06 tháng nhưng không có thai được gọi là vô sinh. Vô sinh có thể được chia làm hai loại:
Vô sinh nguyên phát: Hai vợ chồng không thể có con ngay từ ban đầu.
Vô sinh thứ phát: Hai vợ chồng đã có con với nhau, nhưng không thể có thai lại sau khi sinh.
Nguyên nhân gây vô sinh:
+ Nguyên nhân gây vô sinh có thể từ vợ, chồng hoặc cả hai.
+ Để chẩn đoán nguyên nhân gây vô sinh cần làm nhiều xét nghiệm(XN), ngày làm các XN phụ thuộc vào chu kỳ kinh của bạn nên bạn cần biết thời điểm thích hợp để kiểm tra.
+ Bạn nên kiểm tra phụ khoa trước có bị u xơ, u nang
+ Cơ bản có 3 XN thường quy cần làm cho 1 cặp vợ chồng vô sinh:
1. Thử máu vợ kiểm tra nội tiết buồng trứng để xác định trứng có rụng hay không, thường bắt đầu thử tốt nhất là ngày có kinh thứ 2.
2..Chụp buồng tử cung kiểm tra 2 tai vòi có tắc hay không, thường chụp sau khi sạch kinh và không gần chồng.
3. Thử tinh trùng chồng: Thường cho thử máu trước có bệnh lây nhiễm đường tình dục hay không ( như HIV), sau đó thử tinh trùng, mẫu thử sẽ lấy sau ngày quan hệ vợ chồng cuối cùng từ 5 đến 7 ngày, không ngắn hơn cũng không lâu hơn.
+ Sau khi kiểm tra bình thường các BS sẽ kích trứng và canh ngày giao hợp.
+Có nhiều phác đồ điều trị như uống thuốc viên hoặc chích thuốc kèm bơm tinh trùng hoặc thụ tinh ống nghiệm.Việc chọn phác đồ điều trị tùy thuộc vào kinh tế của bệnh nhân, bản chất nguyên nhân gây vô sinh.
+ Phác đồ dùng thuốc uống tương đối đơn giản, dễ thực hiện, rẻ tiền nhưng tỷ lệ thành công thấp hơn.
+ Nếu kiểm tra có bất thường thực thể như tắc tai vòi, u xơ. u nang đôi khi cần phải mổ.
+ Nếu bất thường về tinh trùng chồng, cần phải kiểm tra có hẹp bao qui đầu,giãn tĩnh mạch thừng tinh, quai bị,sốt rét, có tinh hoàn ẩn không đôi khi cần phẩu thuật.
Nguyên nhân từ vợ:
Các bệnh lý gây bất thường rụng trứng:
Các bệnh lý gây bất thường rụng trứng là nhóm nguyên nhân hàng đầu gây nên vô sinh ở nữ giới, tình trạng này có thể gặp ở các bệnh nhân bị rối loạn kinh nguyệt dài ngày.
Các nguyên nhân do tử cung:
Các bệnh lý ở tử cung như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, chất nhầy kém, viêm dính tử cung và các bất thường tại cổ tử cung cũng được biết đến như những nguy cơ gây vô sinh hàng đầu.
Các bệnh lý ở vòi trứng:
Các bệnh lý ở vòi trứng, chẳng hạn viêm nhiễm vòi trứng rất dễ để lại di chứng là tắc vòi trứng nên cũng rất dễ gây vô sinh.
Nguyên nhân ở chồng:
Bất thường sản xuất tinh trùng:
Các nguyên nhân gây nên bất thường sản xuất tinh trùng, ảnh hưởng chất lượng tinh trùng đều là những nguyên nhân gây nên tình trạng vô sinh ở nam giới.
Bất thường đường dẫn tinh:
Bên cạnh những bất thường trong quá trình sản xuất tinh trùng khiến số lượng và chất lượng tinh trùng không đảm bảo gây nên vô sinh, bất thường đường dẫn tinh của nam giới cũng là nguyên nhân gây nên vô sinh thường được nhắc đến. Các bất thường này có thể là lỗ tiểu đóng thấp hoặc đóng cao, …
Một số các rối loạn khác:
Một số các rối loạn khác ở nam giới có thể kể đến như giảm ham muốn, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, đau khi giao hợp cũng là nguyên nhân khiến chất lượng quan hệ tình dục suy giảm dẫn đến vô sinh.
Các thăm khám để phát hiện vô sinh:
Khám u nang, u xơ:
Trước khi tiến hành các thăm khám chuyên sâu để xác định nguyên nhân gây nên vô sinh, hiếm muộn người vợ cần được thăm khám có u nang, u xơ hay không. Bởi hai loại u này ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng sinh sản của người phụ nữ, thậm chí là gây nên vô sinh nếu không được điều trị kịp thời.
Làm các xét nghiệm:
Nếu đã được chẩn đoán không có u nang, u xơ sản phụ sẽ được làm một số các xét nghiệm chuyên khoa để xác định nguyên nhân gây nên tình trạng hiếm muộn, vô sinh. Thời điểm làm các xét nghiệm làm khi khám vô sinh phụ thuộc vào chu kỳ kinh của người phụ nữ. Đồng thời người chồng cũng cần làm một số các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán. Có ba loại xét nghiệm chính cần làm là:
Xét nghiệm nội tiết:
Xét nghiệm nội tiết ở phụ nữ để đánh giá nguyên nhân gây nên tình trạng vô sinh là xét nghiệm thường được ứng dụng. Dựa vào nồng độ hormone trên kết quả xét nghiệm có thể đánh giá được khả năng rụng trứng, có bất thường rụng trứng hay không. Thời điểm tốt nhất để làm xét nghiệm nội tiết ở nữ giới là vào ngày thứ 2 của kỳ kinh.
Chụp buồng tử cung:
Bên cạnh xét nghiệm nội tiết, chụp buồng tử cung cũng là một trong những cận lâm sàng giúp chẩn đoán nguyên nhân gây vô sinh xuất phát từ tử cung, và vòi trứng. Khi chụp buồng tử cung có thể đánh giá được khả năng có các bất thường cấu trúc như có u, dính thành tử cung, tắc vòi trứng, … Thời gian để chụp buồng tử cung tốt nhất là sau khi sạch kinh và không có quan hệ với chồng.
Xét nghiệm tinh dịch:
Xét nghiệm tinh dịch được tiến hành sau 5 đến 7 ngày không quan hệ. Khi xét nghiệm sẽ đưa ra các đánh giá về chất lượng cũng như số lượng tinh trùng trong tinh dịch của người chồng.
Điều trị vô sinh:
Nếu kết quả xét nghiệm bình thường:
Nếu kết quả xét nghiệm khi khám hiếm muộn cho thấy sự bình thường ở cả chồng và vợ, có thể cho thụ thai bằng các biện pháp bình thường bác sĩ sẽ tiến hành điều trị bằng kích trứng và canh giao hợp. Thông thường biện pháp kích trứng rụng hay được sử dụng là loại thuốc có bản chất hormone nữ. Sau đó, sẽ dựa vào thời gian kích trứng và thời gian dự kiến trứng rụng tiến hành giao hợp.
Mặc dù phác đồ sử dụng thuốc để điều trị có giá thành thấp và dễ sử dụng nhưng tỷ lệ thất bại cũng khá cao. Do đó, người ta còn có thể sử dụng thêm các biện pháp như bơm tinh trùng vào buồng tử cung, đặc biệt là khi cơ thể người phụ nữ có kháng thể kháng tinh trùng.
Khi có các bất thường cấu trúc tử cung, vòi trứng:
Khi có các bất thường cấu trúc tử cung và vòi trứng chẳng hạn như u xơ, u nang hay tắc vòi trứng thì phẫu thuật thường là lựa chọn điều trị. Sau khi điều trị ngoại khoa thành công sẽ thực hiện thụ thai tự nhiên, nếu vẫn không có hiệu quả có thể chuyển sang sử dụng các phương pháp khác.
Khi có bất thường cơ quan sinh dục ở nam giới:
Nếu có các bất thường cơ quan sinh dục ở nam giới như lỗ tiểu lệch thấp, lỗ tiểu lệch cao, tinh hoàn ẩn, quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh cần phải thực hiện phẫu thuật để giải quyết vấn đề.
Khi có bất thường số lượng và chất lượng tinh trùng:
Khi người đàn ông có các bất thường về số lượng và chất lượng tinh trùng, không thể tự thụ thai bằng phương thức tự nhiên, có thể suy nghĩ đến thụ tinh trong ống nghiệm để giải quyết.
Có thể thấy, có rất nhiều các nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến vô sinh xuất phát từ vợ, từ chồng hoặc cả hai. Do đó, nếu chưa may mắn có thai sau khoảng thời gian dài sinh hoạt đều đặn, hãy đi khám vô sinh, hiếm muộn ngay để được chẩn đoán nguyên nhân và điều trị sớm, đúng cách giúp có thai.
Để biết thêm những thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:
PHÒNG KHÁM SẢN PHỤ KHOA
BS – CKII: PHẠM THỊ NGỌC ĐIỆP
Địa chỉ: 271 Nguyễn Duy Dương, Phường 4, Quận 10
Website: sanphukhoatudu-bsdiep.com