Có nguy cơ đe dọa nghiêm trọng đến mẹ và bé, hội chứng HELLP là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm. Đặc biệt, nó có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và có biện pháp xử lý kịp thời. Vậy HELLP là gì? Hội chứng này nguy hiểm như thế nào?
Hội chứng HELLP là gì?
Hội chứng HELLP là tên viết tắt của các từ Hemolytic anemia (thiếu máu tán huyết), Elevated Liver enzymes (tăng men gan) và Low Platelet count (giảm tiểu cầu).
– Tan máu được hiểu là sự phá vỡ các tế bào hồng cầu. Tế bào hồng cầu khi bị phá vỡ quá nhanh có thể dẫn đến tỷ lệ hồng cầu trong máu thấp, từ đó gây thiếu máu.
– Tăng men gan là triệu chứng cho thấy gan của mẹ bầu có những biểu hiện bất thường. Đó có thể là sự tổn thương các tế bào gan hay gan bị viêm, tạo ra một lượng lớn chất hóa học đi vào máu.
– Tiểu cầu là một thành phần có tác dụng thực hiện quá trình đông máu. Và khi lượng tiểu cầu xuống thấp thì người bệnh sẽ khó cầm máu, trường hợp nặng chảy máu không cầm được.
HELLP là một trong những biến chứng thai kỳ nguy hiểm, là sự kết hợp của các tình trạng là thiếu máu tán huyết, tăng men gan và giảm tiểu cầu ở thai phụ. Biến chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của thai kỳ. Trong một số trường hợp hiếm gặp, hội chứng HELLP có thể xảy ra sau sinh. Đây là một biến thể của tiền sản giật, rất nguy hiểm, gây nguy cơ và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé trong giai đoạn thai kỳ và sau sinh.
Một số kết quả thống kê cho thấy, có từ 2% – 12% bệnh nhân tiền sản giật mắc hội chứng HELLP. Trong đó, có đến 50% trường hợp mắc hội chứng HELLP trong khoảng 27-36 tuần vô kinh.
>>> Nguyên nhân gì gây hội chứng HELLP?
Theo chia sẻ từ các bác sĩ chuyên khoa, hiện vẫn chưa xác định nguyên nhân gây ra hội chứng HELLP. Hiện tượng đông mạch máu được xem là nguyên nhân trực tiếp và phổ biến dẫn đến hội chứng này.
Cụ thể, Fibrin tạo ra mạng lưới chằng chịt trong mạch máu nhỏ dẫn đến hiện tượng thiếu máu tán huyết vi mạch, do mạng lưới này gây ra sự phá hủy hồng cầu. Đồng thời, chúng cũng hạn chế sự gia tăng của các tiểu cầu.
Bên cạnh đó, một vài cơ quan hay bộ phận cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng tương tự. HELLP còn là nguyên nhân dẫn đến biến thể đông máu nội mạch, từ đó gây tình trạng xuất huyết nghịch, gây khó khăn khi thực hiện phẫu thuật.
Cũng có một vài ý kiến cho rằng, hội chứng HELLP là một dạng tiền sản giật nặng, là tai biến xảy ra ở thai phụ do tăng huyết áp.
Hội chứng Hellp – Biến chứng thai kỳ NGUY HIỂM CHO MẸ BẦU
HELLP và những triệu chứng
Triệu chứng của hội chứng HELLP được cho là có nhiều tương đồng với những triệu chứng của cúm dạ dày hay hay viêm dạ dày ruột và cũng thường bị nhầm lẫn với các triệu chứng bình thường của phụ nữ trong quá trình mang thai.
Chính vì thế, khi phát hiện những triệu chứng bất thường, phụ nữ cần thăm khám bác sĩ để có thể đảm bảo rằng đó không phải là triệu chứng của một số bệnh lý nghiêm trọng, trong đó bao gồm hội chứng HELLP.
Bên cạnh đó, những triệu chứng của hội chứng nguy hiểm này cũng có thể thay đổi theo từng người. Một số dấu hiệu thường thấy là:
– Hiện tượng mệt mỏi
– Đau đầu
– Buồn nôn và nôn
– Đau dạ dày hay đau phần bụng trên
Bên cạnh đó, một vài triệu chứng ít phổ biến hơn thai phụ có thể gặp phải là:
– Sưng ở phần tay hay mặt
– Đau đầu hay đau vai, gáy
– Tăng cân nhanh và quá mức
– Thị lực kém, có thể là mất thị lực hay một số vấn đề về tầm nhìn
– Khi thở sâu xuất hiện những cơn đau.
Nguy hiểm hơn, thai phụ cũng có thể bị co giật. Với những dấu hiệu và triệu chứng này, thai phụ cần được thăm khám và xử lý kịp thời.
Biến chứng NGUY HIỂM từ hội chứng HELLP
Như đã trình bày ở trên, HELLP là một trong những biến chứng thai kỳ đặc biệt nguy hiểm, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao. Đồng thời, trường hợp không được phát hiện và có biện pháp xử lý kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng như:
– Vỡ gan, hay tụ máu dưới bao gan
– Suy thận hay suy hô hấp cấp tính
– Băng huyết quá nhiều khi sinh
– Phù phổi cấp
– Nhau thai bong non
Trong đó, biến chứng phổ biến và thường thấy là mẹ lâm vào tình trạng nguy kịch, nguy cơ tử vong cao do vỡ gan hay đột quỵ. Bên cạnh đó, cũng có một số biến chứng xuất hiện ngay cả khi đang điều trị, gây ảnh hưởng đến mẹ và bé sau khi sinh.
Những đối tượng có yếu tố nguy cơ mắc hội chứng HELLP
Các bác sĩ cũng đã chỉ ra một số trường hợp, yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển hội chứng HELLP. Bao gồm:
Thai phụ bị tiền sản giật. Đây là nguy cơ phổ biến nhất. Một số triệu chứng thường thấy là tăng huyết áp, thường xảy ra trong những tháng cuối. Tuy vậy, tiền sản giật cũng có thể xuất hiện sớm hơn ở những tuần thai giữa, thậm chí là sau khi sinh. Tuy vậy, bạn cũng cần lưu ý rằng không phải tất cả phụ nữ tiền sản giật đều mắc hội chứng HELLP.
Bên cạnh nguy cơ phổ biến là tiền sản giật thì còn có một vài yếu tố khác có thể khiến hội chứng HELLP tăng lên, đó là :
– Những phụ nữ mang thai
– Người béo phì, bị huyết áp cao
– Mang thai lần thứ hai
– Mắc tiểu đường hay một số bệnh lý liên quan đến thận.
– Những người có tiền sử bị tiền sản giật
Giảm thiểu nguy cơ, phòng ngừa hội chứng HELLP
Cách phòng ngừa
Hiện vẫn chưa có phương pháp hiệu quả để phòng ngừa hội chứng HELLP. Tuy vậy, sản phụ có thể hạn chế bằng chế độ vận động phù hợp, duy trì lối sống lành mạnh và đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý trong thai kỳ. Đồng thời, cần hạn chế, giảm thiểu các yếu tố gây tiểu đường hay nguy cơ huyết áp cao.
Đồng thời, cần kết hợp với khám thai định kỳ để có thể phát hiện sớm nguy cơ mắc tiền sản giật để có sự can thiệp sớm, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, mẹ bầu cũng cần chú ý:
– Khám thai định kỳ hoặc khi có triệu chứng bất thường
– Chuẩn bị sức khỏe tốt trước khi mang thai
– Cung cấp đầy đủ thông tin tiền sử gia đình mắc hội chứng HELLP hay các bệnh huyết áp khác.
Chẩn đoán hội chứng HELLP
Với những trường hợp có biểu hiện của hội chứng HELLP, cần phải yêu cầu thực hiện các xét nghiệm. Trong quá trình thăm khám này, các bác sĩ có thể phát hiện triệu chứng như đau bụng hay phù nề quá mức…Đây cũng có thể là yếu tố gây nên một vài vấn đề về gan. Các bác sĩ cũng sẽ kết hợp kiểm tra huyết áp của thai phụ.
Một vài xét nghiệm liên quan đến chẩn đoán gồm:
– Xét nghiệm nước tiểu
– Xét nghiệm máu
– MRI
Các xét nghiệm này nhằm đánh giá mức độ tiểu cầu, hồng cầu và men gan. Đồng thời kiểm tra protein bất thường…
Điều trị hội chứng HELLP thế nào?
Về cách điều trị hội chứng HELLP, BS Điệp chia sẻ:
Hội chứng này có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể như làm tổn thương gan, dẫn đến suy đa cơ quan hay tăng men gan, xuất huyết não…Đặc biệt, hội chứng HELLP ở bà bầu nếu không được xử lý và điều trị sẽ làm tình trạng bệnh nghiêm trọng, và nguy cơ tử vong cả mẹ và bé là rất cao.
Phương pháp duy nhất được áp dụng để điều trị hội chứng HELLP là chấm dứt thai kỳ. Có nghĩa là thai nhi cần được lấy ra khỏi cơ thể của mẹ. Sau khi thai được lấy ra thì sức khỏe người mẹ sẽ dần được cải thiện. Hiện cũng đã có một số thuốc được nghiên cứu và thử nghiệm để điều trị hội chứng này. Tuy vậy, việc ứng dụng thuốc vào thực tế vẫn có rất nhiều ý kiến trái chiều.
Ngoài ra, từng trường hợp cụ thể sẽ được áp dụng các cách điều trị khác nhau:
Trường hợp sản phụ bị đông máu nội mạch, có thể dùng huyết tương tươi đông lạnh nhằm bổ sung các protein có chức năng đông máu. Nếu bệnh nhân bị thiếu máu thì cần bổ sung lượng máu phù hợp.
Trường hợp mắc hội chứng HELLP nhẹ, cần sử dụng thuốc hạ huyết áp hay corticoid. Đồng thời, các liệu pháp điều trị có thể thay đổi tùy vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và ngày dự sinh của người mẹ.
Khi thực hiện liệu trình điều trị, các bác sĩ sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố như lượng hồng cầu trong máu, men gan, các tiểu cầu và kết hợp theo dõi sức khỏe thai nhi, từ đó đưa ra chỉ định xét nghiệm để đánh giá. Trong những trường hợp cần thiết, sản phụ sẽ được tiêm hoặc dùng thuốc thúc đẩy quá trình chuyển dạ để sinh con. Một vài trường hợp được chỉ định sinh mổ, tùy vào sức khỏe và thể trạng của sản phụ.
>>> Lưu ý quan trọng:
Hội chứng HELLP ở những sản phụ mắc tiền sản giật có rất nhiều triệu chứng hay biểu hiện thông thường trong quá trình mang thai. Do vậy, những thai phụ có tiền sử bị tiền sản giật không được chủ quan với những thay đổi bất thường của cơ thể. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe mẹ và sự an toàn cho em bé, bạn nên thăm khám tại bệnh viện, phòng khám để được đánh giá và có biện pháp can thiệp, hạn chế nguy cơ rủi ro.
Chăm sóc mẹ bầu mắc hội chứng HELLP
Thông thường, sản phụ mắc hội chứng HELLP được điều trị sớm sẽ có khả năng phục hồi hoàn toàn. Các triệu chứng này có thể được cải thiện sau khi sinh em bé. Tuy vậy, sản phụ vẫn cần được theo dõi chặt chẽ để đánh giá các yếu tố nguy cơ và điều trị hoàn toàn.
Đối với thai nhi, hội chứng HELLP dẫn đến nguy cơ sinh non . Những trường hợp trẻ được sinh ra trước 37 tuần cần được theo dõi cẩn thận trong bệnh viện.
Trên đây là thông tin đầy đủ về hội chứng HELLP, từ nguyên nhân, triệu chứng, nguy cơ đến cách điều trị, cách chăm sóc sản phụ sau quá trình điều trị…Hi vọng phần tổng hợp này sẽ đem đến chia sẻ hữu ích, giúp bạn hiểu đúng về HELLP và có kế hoạch phòng ngừa để có một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh. Nếu có vấn đề thắc mắc cần hỗ trợ, giải đáp, hãy liên hệ với Phòng khám BS Điệp để được hỗ trợ trực tiếp!